Patnos'un Tarihi Zenginliği Değirmentepe

Patnos tarihi değerlerinden halk arasındaki adıyla Giriktepe yada Değirmentepe ilçe merkezinin 1 km uzaklığında güneyinde yer almaktadır.

Patnos'un Çay Mahllesinde bulunan Değermentepe(Giriktepe) 1960–1963 yıllarında yapılan iki dönemlik arkeolojik kazıda bir saray ile eklentileri ortaya çıkarılmıştır. Saray ve eklentileri taş temelli üzerine kerpiçle inşa edilmiştir. İki katlı olduğu sanılan saray eklentileri, geçirdiği şiddetli yangın sonucunda kerpiç duvarlar pişerek tuğlalaşmış ve günümüze sağlam kalmıştır.

Değirmentepe(Giriktepe) Geç Tunç, Erken Demir Çağı höyükleri içinde önemli bir yere sahiptir

M.Ö. IX. yy.ın son çeyreği ile M.Ö. VIII. yy.ın ilk çeyreği arasına tarihlenen saray, taht salonu, geniş iki mutfak odası, kiler, seramik odası ve pitoslu bir mekândan oluşmaktadır. Kazılarda, ani düşman saldırısından korunmak için harem dairesi olarak adlandırılan odaya sığınan saray mensuplarına ait 37 iskelete rastlanmıştır. Oda savaş sırasında geçirmiş olduğu ağır yangın sonucunda, çatı ve ahşap mahzenin yanarak çökmesi ile cesetler yanarak kömürleşmişlerdir. M.Ö. VIII. yy. sonlarına doğru ani bir düşman saldırısı sonucunda saray ve eklentilerinin yanarak çöktüğü ve içindekilerin kurtulamadığı anlaşılmaktadır. Konumu ve mimari yapısı ve buluntular Geç Tunç Erken Demir Çağı höyükleri içinde önemli bir yere sahiptir. 1. derecede arkeolojik sit alanıdır.

Girik Tepesinin Urartular'ın Merkezi Olduğu Bilinmektedir

Patnos'ta yüzey araştırmaları ile bilinen araştırmacı ve aktivist Fatih Nüvedan Buluş ise yaptığı çalışmalar sonucu ; "Gırık Tepe Değirmen Tepe olarakta bilinir. Bu tepe yüksek kesimde bir höyüktür. Günümüzde tahrip edilmiş iyice alçalmıştır. Aznavur Tepe ile birlikte burada kazı yapılmıştır. Kazılarda höyük tepesinde saraya benzeyen atınsal bir yapının höyüğü çevreleyen bir surun kalıntısı ortaya çıkmıştır.

Bina, blok taş temel üzerine kerpiç duvarlarla yapılmıştır. Sarayın Patnos Bölgesine çok önem veren Urartu Kralı Menua veya oğlu I. Argişti döneminde(M.Ö. 789-766) inşa edildiği sanılmaktadır. Girik Tepesinin Urartuların merkezi olduğu bilinmektedir" ifadelerinde bulundu.