Kurban Bayramı’nda kesilen etlerin doğru şekilde tüketilmesi ve muhafaza edilmesi, hem sağlık hem de lezzet açısından büyük önem taşıyor. Uzmanlar, kurban etinin hijyenik koşullarda saklanması, uygun yöntemlerle pişirilmesi ve doğru miktarlarda tüketilmesi gerektiğini vurguluyor. Güven Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uzman Diyetisyen Serap Güzel’in önerileri ve diğer uzman görüşleri ışığında, kurban etiyle ilgili yapılması ve yapılmaması gerekenleri sizler için derledik.
Kurban Eti Nasıl Tüketilmeli?
Dinlendirme Süresi Önemli: Kurban eti, kesimden hemen sonra tüketilmemelidir. Taze kesilen ette “ölüm sertliği” (rigormortis) adı verilen bir durum oluşur, bu da etin sert ve sindirimi zor olmasına neden olur. Etin yumuşaması ve lezzetinin oturması için kesimden sonra 12-24 saat buzdolabında (0-4°C) dinlendirilmesi gerekir.
Sebzelerle Birlikte Tüketin: Kırmızı et, demir, çinko, fosfor, magnezyum ve B12, B6, B1, A vitaminleri açısından zengindir ancak C ve E vitamini içermez. Bu nedenle, etin yanında C vitamini içeren bol limonlu, maydanozlu salatalar veya sebzelerle pişirilmesi önerilir. Bu, hem besin çeşitliliğini artırır hem de demir emilimini destekler.
Sağlıklı Pişirme Yöntemleri Tercih Edin: Etler, haşlama, ızgara veya fırında pişirilmelidir. Mangalda pişirme yapılacaksa, et ile ateş arasında uygun mesafe bırakılmalı ve kömürleşme önlenmelidir, çünkü kömürleşmiş et kanserojen maddeler içerebilir. Ayrıca, etin antioksidan kapasitesi yüksek baharatlar (zerdeçal, zencefil, biberiye, karabiber) ve limon suyuyla marine edilmesi önerilir. Şekerli veya yağlı marinasyonlardan kaçınılmalıdır.
Dengeli Tüketim: Kurban Bayramı’nda aşırı et tüketimi, özellikle kalp-damar, diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastaları için risk oluşturabilir. Sağlıklı bireyler için de porsiyon kontrolü önemlidir. Etin yanında pilav veya makarna gibi yoğun karbonhidratlar yerine bulgur veya esmer pirinç, asitli içecekler yerine ise ayran, yoğurt veya cacık tercih edilmelidir.
Kahvaltıda Et Tüketimi: Geleneksel olarak kahvaltıda kavurma tüketilse de, bu sindirim sistemini yorabilir. Uzmanlar, etin öğle veya akşam öğünlerinde, sebzelerle birlikte tüketilmesini öneriyor. Kahvaltıda daha hafif seçenekler tercih edilmelidir.
Kolesterol Hastaları İçin Öneriler: Kolesterol hastaları, etin yağsız kısımlarını tercih etmeli ve kendi yağıyla pişirmelidir. Kuyruk yağı veya tereyağı eklenmemeli, ızgara veya haşlama gibi yöntemler kullanılmalıdır.
Sıvı Tüketimi: Yaz aylarında artan sıvı ihtiyacı, et tüketimiyle daha da önem kazanır. Günde 2-2,5 litre su içilmesi, metabolizmayı destekler ve halsizliği önler. Çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerin fazla tüketimi, demir emilimini azaltabilir ve sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kurban Eti Nasıl Muhafaza Edilmeli?
İlk Dinlendirme: Kesimden sonra et, naylon poşetlerde uzun süre tutulmamalıdır. Poşetten çıkarılıp temiz, serin bir yerde (güneş görmeyen bir ortamda) 5-6 saat havalandırılmalıdır. Bu, etin yüzeyinin kurumasını ve bakteri oluşumunun yavaşlamasını sağlar. Et, bu süre içinde tersyüz edilerek tüm yüzeylerinin hava alması sağlanmalıdır.
Porsiyonlama: Etler, büyük parçalar yerine tek pişirimlik miktarlarda (kıyma, kuşbaşı, pirzola gibi) porsiyonlara ayrılmalıdır. Bu, hem kullanım kolaylığı sağlar hem de bozulma riskini azaltır. Porsiyonlar, hava almayacak şekilde buzdolabı poşetlerine veya vakumlu kaplara yerleştirilmeli ve üzerine tarih etiketi yapıştırılmalıdır.
Buzdolabında Saklama: Kısa süreli saklama için buzdolabının 0-4°C’lik bölümü uygundur. Büyük parçalar 5-6 gün, kıyma ise 1-2 gün buzdolabında saklanabilir. Kıyma, daha çabuk bozulduğu için 24 saat içinde tüketilmeli veya dondurulmalıdır.
Derin Dondurucuda Saklama: Uzun süreli saklama için derin dondurucu (-18°C) tercih edilmelidir. Etler, bu koşullarda 6-12 ay tazeliğini koruyabilir. Kemikli etler ve kavurma, uygun şekilde paketlendiğinde 12 aya kadar saklanabilir.
Kavurma Yöntemi: Etler kavrulduğunda dayanıklılığı artar. Kavrulmuş etler, soğuduktan sonra hava almayacak kaplarda derin dondurucuda saklanabilir ve 1 yıla kadar tüketilebilir.
Kemiklerin Değerlendirilmesi: Kemikler, et suyu veya çorba yapımında kullanılabilir. Haşlandıktan sonra kalan et suyu, buz kalıplarında porsiyonlar halinde dondurulabilir ve yemeklere lezzet katmak için kullanılabilir. Kemikler, hijyenik koşullarda saklanmalı ve derin dondurucuda muhafaza edilmelidir.
Yapılmaması Gerekenler
Eti Hemen Tüketmek: Kesimden hemen sonra et tüketmek, sindirim problemlerine ve lezzet kaybına neden olur. En az 12 saat dinlendirme şarttır.
Poşette Uzun Süre Tutmak: Taze et, naylon poşetlerde uzun süre bekletilirse bozulma süreci hızlanır ve ağırlaşır. Eti poşetten çıkarıp havalandırmak gerekir.
Çözülen Eti Tekrar Dondurmak: Buzluktan çıkarılan et, buzdolabında (alt raflarda) yavaşça çözdürülmelidir. Çözülen et tekrar dondurulmamalıdır, çünkü bu bakteri oluşumuna ve besin zehirlenmesine yol açabilir.
Oda Sıcaklığında Çözdürme: Et, mutfak tezgahında veya sıcak suda çözdürülmemelidir. Bu, bakteri çoğalmasını hızlandırır ve gıda zehirlenmesi riskini artırır.
Eti Yıkamak: Kırmızı etin yıkanması, mikroorganizmaların yayılmasına neden olabilir. Et, temiz ve hijyenik koşullarda işlendiyse yıkanmasına gerek yoktur.
Sakatatla Aynı Ortamda Saklama: Sakatat, çabuk bozulduğu için etlerle aynı ortamda saklanmamalı ve kısa sürede tüketilmelidir. Ayrıca, kist hidatik gibi zoonotik hastalıkların bulaşma riskine karşı sakatat evcil veya yabani hayvanlara verilmemeli, derin çukurlara gömülerek imha edilmelidir.
Aşırı Yağlı Pişirme: Et, kendi yağıyla pişirilmeli; kuyruk yağı veya tereyağı gibi ek yağlar eklenmemelidir. Bu, özellikle kolesterol hastaları için risk oluşturur.
Hijyene Dikkat Etmemek: Kesim, parçalama ve saklama süreçlerinde temiz bıçak, kap ve eller kullanılmalıdır. Hijyen kurallarına uyulmazsa, mikroorganizma bulaşma riski artar.
Yorumlar
Kalan Karakter: